«ΜΙΚΡΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ» | PROJECT ΒΡΟΝΤΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ: ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 2

Η δράση «Μικρές Αφηγήσεις» είναι η καταγραφή ολιγόλεπτων αφηγήσεων, που συλλέγουν οι μαθήτριες/τές του «Εργαστηρίου» από ομηλίκους/κές τους ή ενήλικες/ους, στις/στους οποίες/ους απευθύνουν ένα συγκεκριμένο ερώτημα που αφορά την καθημερινότητα ή την προσωπική τους ζωή.

Η διαδικασία συλλογής των «Μικρών αφηγήσεων» είναι η εξής:

Αρχικά οι μαθήτριες/τές συζητούν με κάποια/ο ομήλικη/ο ή ενήλικη/ο και τις/τους ζητάνε να τους απαντήσουν σε κάποια ερώτηση που θα τους υποβάλουν. Ενημερώνουν, επίσης, ότι θα καταγράψουν τις απαντήσεις τους με το κινητό τους ή με άλλο μέσο καταγραφής εικόνας και ήχου.

Οι ερωτήσεις που τίθενται είναι πολύ απλές και συγκεκριμένες και κατανέμονται σε τρεις κατηγορίες:

• Στην πρώτη κατηγορία είναι οι ερωτήσεις που αφορούν συγκεκριμένες δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όπως: «πώς γίνεται το σπάσιμο των καπνών;», «πώς κατασκευάζεται ένας φράχτης;», «πώς μαγειρεύεται η γίδα βραστή;», «πώς μαγειρεύεται η πίτα;», «πώς πλένονταν οι φλοκάτες;» κ.ά.
• Στη δεύτερη κατηγορία είναι οι ερωτήσεις συλλογής πληροφοριών για διάφορα γενικά θέματα, όπως: «τι είναι το you tube;», «πώς γιορτάζεται στο χωριό η πρωτοχρονιά;», «πώς χορεύεται κάποιος χορός;», «πώς γίνονται τα μνημόσυνα;» κ.ά.
• Στην τρίτη κατηγορία είναι οι ερωτήσεις γνώμης, όπως: «ποια είναι η γνώμη σου για τα κινητά;», «ποια είναι η γνώμη σου για τον τρόπο που ντύνονται οι νέοι σήμερα;» κ.ά.
• Στην τέταρτη κατηγορία είναι οι προσωπικές ερωτήσεις στις οποίες οι αφηγήτριες/τές μπορούν να απαντήσουν εκφράζοντας τα συναισθήματα, τις ιδέες και τις νοοτροπίες τους, όπως: «ποια τιμωρία των παιδικών σου χρόνων θυμάσαι;» «περιέγραψε ένα ευχάριστο ή ένα δυσάρεστο γεγονός της παιδικής σου ηλικίας», «ποιο ήταν το πιο μακρινό σου ταξίδι;», «τι σκέφτεσαι όταν παρατηρείς τον εαυτό σου στον καθρέφτη ή όταν βλέπεις μια παλιά φωτογραφία της μητέρας σου ή κάποιου άλλου προσώπου;».

Στη συνέχεια πραγματοποιείται η συνέντευξη σε κάποιο ήσυχο μέρος χωρίς θορύβους. Η διάρκειά της δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα δύο ή τρία λεπτά. Πριν ξεκινήσει η συνέντευξη συμπληρώνονται τα στοιχεία της/του αφηγήτριας/τή στην καρτέλα της μικρής αφήγησης.

Όταν ολοκληρωθεί η συνέντευξη ακολουθεί η επεξεργασία της, η οποία περιλαμβάνει την απομαγνητοφώνησή της, την περίληψη, τις λέξεις κλειδιά και άλλα τεχνικά στοιχεία και ακολουθεί η παρουσίασή της στην ομάδα.

Η συνέντευξη μπορεί να συμπληρωθεί και με άλλο εθνογραφικό υλικό, όπως φωτογραφίες του σπιτιού ή συγκεκριμένων αντικειμένων και φωτογραφίες από τα οικογενειακά άλμπουμ.

Με την ολοκλήρωση των διαδικασιών το σύνολο του υλικού (συνέντευξη, καρτέλα, άλλο εθνογραφικό υλικό) αρχειοθετείται στο ηλεκτρονικό αρχείο του «Εργαστηρίου», ενώ ένα τμήμα του δημοσιεύεται στο blog.

Οι «Μικρές Αφηγήσεις» βασίζονται στη μεθοδολογία της συλλογής αφηγήσεων ζωής και των προφορικών μαρτυριών και σε αντίστοιχα ερευνητικά προγράμματα που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, όπως για παράδειγμα το αρχείο “Video Nation Shorts” του BBC Two, 1999.

Τα εκπαιδευτικά πλεονεκτήματα της διαδικασίας συλλογής των «Μικρών Αφηγήσεων» είναι τα εξής:

• Ο προσιτός στα παιδιά τρόπος συλλογής των μαρτυριών, ο οποίος μπορεί να γίνει με απλά κινητά, tablets ή φωτογραφικές μηχανές.
• Ο εύκολος τρόπος καταγραφής, επεξεργασίας και αξιοποίησης των μαρτυριών εξαιτίας της μικρής χρονικής της διάρκειας και του συγκεκριμένου θέματος.

Παραδειγματικά παραθέτουμε μία από τις πολλές «Μικρές Αφηγήσεις» που πραγματοποιήθηκαν από τις μαθήτριες/τές του «Εργαστηρίου» με την αντίστοιχη καρτέλα. Πρόκειται για τη συνέντευξη της Παναγιώτας Τιουτούφα με το ερώτημα: «Πώς πλένατε τα φλοκάτα;». Τη συνέντευξη κατέγραψε η εγγονή της Πασχαλίνα Γιαννάκη στις 15/11/2019 με διάρκεια 1:59 min