ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ «ΜΑΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ» ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΛΗ ΛΑΜΠΡΕΛΛΗ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ 51ου ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΛΥΜΠΟΥ | ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ» ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΜΑΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ»

 

Το βράδυ της Τετάρτης 20 Ιουλίου 2022 η γνωστή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αφηγήτρια παραμυθιών Λίλη Λαμπρέλλη αφηγήθηκε «μαγικά παραμύθια» στον αρχαιολογικό χώρου του Δίου. Η βραδιά ήταν μαγική από κάθε άποψη. Ο φορτισμένος αρχαιολογικός χώρος, το ειδυλλιακό σκηνικό του Ρωμαϊκού Ωδείου κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια, το ευάριθμο και συμμετοχικό κοινό και πάνω απ΄ όλα ο αισθαντικός τρόπος με τον οποίο αφηγήθηκε τα παραμύθια η κ. Λαμπρέλλη συνέθεσαν μία μοναδική ατμόσφαιρα παραμυθιακής επιτέλεσης. Η εκδήλωση εντασσόταν στο πρόγραμμα του 51ου Φεστιβάλ Ολύμπου και πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας («Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού») και του «Πανελληνίου Ομίλου Φίλων Αφήγησης».
Πριν τις αφηγήσεις η κ. Λαμπρέλλη αναφέρθηκε, με μία σύντομη και εμπεριστατωμένη εισαγωγή, στο ανθρωπολογικό και αφηγηματικό νόημα των μαγικών παραμυθιών. Τα μαγικά παραμύθια είναι η πιο σημαντική κατηγορία λαϊκών παραμυθιών σε όλες τις παραδόσεις. Το νόημά τους είναι συμβολικό και αφαιρετικό. Στην ουσία είναι απλές ιστορίες που έπλασαν οι λαοί προτείνοντας με έμμεσο και ελλειπτικό τρόπο, «μονοπάτια» και διεξόδους σε διαχρονικές ανθρωπολογικές καταστάσεις «μετάβασης» , όπως η ενηλικίωση, το πένθος, η απεξάρτηση από την οικογένεια, τα τραύματα της παιδικής ηλικίας κ.ά.
Όπως έχει γράψει ο Nicole Belmont το παραμύθι ποτέ δεν μας λέει «αυτό που θέλει να μας πει» κι αυτό γιατί το ειδοποιό χαρακτηριστικό του είναι το συμβολικό στοιχείο. Όμως, η ερμηνεία των συμβολισμών είναι καθαρά προσωπική διαδικασία. Ο ακροατής ανακαλύπτει κάθε φορά τις δικές του ερμηνείες με βάση τις συνειδητές ή ασυνείδητες προϋποθέσεις του. Γι΄ αυτό και το μαγικό παραμύθι έχει τη μορφή παραβολής που ξεκινά από ένα ερώτημα το οποίο επιδέχεται πολλές απαντήσεις.
Το βασικό αφηγηματικό σχήμα του μαγικού παραμυθιού είναι: (α) αρχική έλλειψη, (β) μοναχική πορεία του ήρωα, (γ) κατάβαση, (δ) άνωση, (ε) ένωση. Η δομή είναι πολύ απλή διαγράφοντας ένα συμβολικό μονοπάτι αυτογνωσίας και ελευθερίας, το οποίο ο καθένας μπορεί στη συνέχεια να βαδίσει με θάρρος και επίγνωση. Ο δρόμος είναι προσωπικός και γεμάτος περάσματα, εμπόδια και φωτεινά ξέφωτα. Εάν αυτός που ακούει τον παραμύθι συναντήσει την κατάλληλη ιστορία στην κατάλληλη δική του στιγμή, τότε ανάλογα με τα υλικά της ψυχής του, αλλά και το φορτίο του συλλογικού ασυνείδητου που κουβαλάει μέσα του μπορεί να ανακαλύψει τη δική του υπαρξιακή πορεία προς την ελευθερία.
Το μαγικό παραμύθι μας «διδάσκει» ότι η αυτονομία και η αυτογνωσία είναι δρόμος μοναχικός και γεμάτος απώλειες, έχοντας όμως ως βοηθό τον ήρωα ή την ηρωίδα που λειτουργεί ως οικουμενικό αρχέτυπο, μπορούμε να βρούμε τις λύσεις σε καταστάσεις μετάβασης όπως η ενηλικίωση, το πένθος, το τραύμα κ.ά.
Τα ελληνικά και ξένα μαγικά παραμύθια που αφηγήθηκε με την δικό της «μαγικό» τρόπο στη συνέχεια η κ. Λαμπρέλλη απέδειξαν αυτήν ακριβώς την αλήθεια· ότι στη μοναχική μας πορεία προς την ελευθερία τα παραμύθια λειτουργούν ως αρχετυπικά σύμβολα απεξάρτησης από τραύματα και ως αφετηρίες κάθαρσης από καταστάσεις προσωπικού εγκλωβισμού.
Την επομένη Πέμπτη 21 Ιουλίου 2022 το πρωί η κ. Λαμπρέλλη πραγματοποίησε τρίωρο (3) βιωματικό εργαστήριο ειδικά για τις/τους έφηβες/ους του «Εργαστηρίου Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων» του Οργανισμού Φεστιβάλ Ολύμπου με τίτλο: «Νόημα και σύμβολα των μαγικών παραμυθιών και των μύθων». Με βάση τα ερωτήματα «ποιο νόημα μπορεί να έχει η συμβολική γλώσσα του μαγικού παραμυθιού και του μύθου στους σημερινούς νέους και πώς μπορεί κάποιος να “αναγνώσει” αλλά και να αφηγηθεί αυτή τη συμβολική γλώσσα;», η Λίλη Λαμπρέλλη συζήτησε με τις νέες και τους νέους του «Εργαστηρίου» τις ποικίλες ερμηνευτικές εκδοχές που μπορεί να έχουν τα μαγικά παραμύθια στις/στους σημερινές/ούς έφηβες και εφήβους. Το δεύτερο μέρος του εργαστηρίου ήταν αφιερωμένο στο θεατρικό κείμενο της «Αριάδνης» που ετοιμάζει το «Εργαστήριο Πολυτροπικών Δραστηριοτήτων». Αναγνώστηκαν χαρακτηριστικά αποσπάσματα και η κ. Λαμπρέλλη πρότεινε τις δικές της πρωτότυπες ερμηνευτικές εκδοχές τις οποίες συζήτησε με τα παιδιά.