Στη σειρά των μαθημάτων Ιστορίας της Τέχνης ασχοληθήκαμε με ένα ακόμα καλλιτεχνικό κίνημα των αρχών του 20ου αι. τον φουτουρισμό. Ψυχή του κινήματος ήταν ο Ιταλός ποιητής και συγγραφέας Philippo Tommaso Marinetti (1876-1944), ο οποίος στις 20/2/1909 δημοσίευσε στη γαλλική εφημερίδα Le Figaro το πρώτο Μανιφέστο των Φουτουριστών. Ακολούθησαν το 1910 άλλα τρία Μανιφέστα. Η λέξη φουτουρισμός (στα ιταλικά Futurismo) παράγεται από την ιταλική λέξη «futuro» που σημαίνει «μέλλον».Οι βασικές επιδιώξεις του φουτουρισμού ήταν η απόρριψη της τέχνης του παρελθόντος, η προπαγάνδιση της καταστροφής των μουσείων, η αποδυνάμωση της μίμησης σε όλες τις μορφές της, η εξύψωση κάθε καινοτομίας, η αλλαγή της καθιερωμένης ορολογίας περί τέχνης, όπως «αρμονία», «καλό γούστο» κ.α., η λατρεία της μηχανής και της ταχύτητας («ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο στολισμένο με μεγάλους σωλήνες, σαν φίδια που αναπνέουν με εκρήξεις … είναι πιο όμορφο από τη “Νίκη της Σαμοθράκης”»), η πίστη στον νέο κόσμο της επιστήμης («Οι νεκροί ας μείνουν θαμμένοι στα κατάβαθα της γης. Οι μούμιες πρέπει να πεταχτούν μακριά από το κατώφλι του μέλλοντος. Κάντε τόπο για τη νιότη, τη βία, την τόλμη»).
Οι φουτουριστές προσπάθησαν να εφαρμόσουν τις ιδέες τους σε όλες τις πτυχές της ζωής και σε όλες τις μορφές της τέχνης. Οι ιδέες τους αυτές ήταν το αποτέλεσμα επιρροών από τη φιλοσοφία του Nietzsce («αυτός που πρέπει να γίνει δημιουργός πάντα χρειάζεται να καταστρέψει») και του Henri Bergson (ζωική ορμή, ενόραση ή διαίσθηση), από τη θεωρία του δαρβινισμού, τον εθνικισμό, την αναρχία, την αγάπη του πολέμου, την αντίθεση στον μαρξισμό, την απέχθεια για τις γυναίκες και τον φεμινισμό, τη λατρεία της επιστήμης κ.ά. Διέδιδαν τις ιδέες τους σε όλους τους τομείς της ζωής με την εκμετάλλευση όλων των μέσων επικοινωνίας της εποχής (εφημερίδες, φέιγβολαν, αφίσες, εκδόσεις) και μέσω ειδικών «παραστάσεων» που περιλάμβαναν θέατρο, μουσική, ομιλία, «οχλαγωγία» κ.ά.
Ειδικότερα στις τέχνες κυρίαρχη ήταν η αντίληψη της τέχνης ως ολότητας που συμπεριλαμβάνει όλες τις μορφές και εκφράσεις: ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, λογοτεχνία, θέατρο, σκηνογραφία, μπαλέτο, μουσική, φωτογραφία, κινηματογράφος, μόδα, εσωτερική διακόσμηση, τυπογραφία.
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του φουτουρισμού ήταν στη ζωγραφική ο Umberto Boccioni (1882-1916), ο Giacomo Balla (1871 – 1958), ο Carlo Carrà (1881 – 1966), ο Gino Severini (1883 – 1966) κ.ά. Το κίνημα του φουτουρισμού διαδόθηκε από την Ιταλία σε όλη τη Ευρώπη. Χαρακτηριστική είναι η επιρροή στη Ρωσία, όπου αναπτύχθηκε το κίνημα του κυβοφουτουρισμού, με εκπροσώπους τον Aleksei Kruchyonykh (1886 – 1968), την Natalia Goncharova (1881 – 1962) κ.ά. Στη Ρωσία στενή ήταν η σχέση της ζωγραφικής με την ποίηση (Mayakovsky, Kruchenikh). Στη B΄ φάση του φουτουρισμού (1929 – δεκ. 1940) στην Βόρεια Ιταλία αναπτύχθηκε το κίνημα της “Aeropittura” με εκπροσώπους, όπως ο Gerardo Dottori (1884 – 1977), ο Fillia (1904 – 1936).
Στη μουσική χαρακτηριστικά ήταν τα φουτουριστικά ηχητικά πειράματα του ζωγράφου και μουσικού Luigi Carlo Filippo Russolo (1885 – 1947) και στην αρχιτεκτονική τα φουτουριστικά έργα του Antonio Sant' Elia (1888 – 1916).
Με βάση τη θεωρητική προσέγγιση του φουτουρισμού στο «Εργαστήριο» οργανώθηκαν διάφορες δραστηριότητες, όπως η κατασκευή φωτογραφικού φουτουριστικού κολάζ με τη συνένωση πολλών φωτογραφικών λήψεων ενός αντικειμένου ή προσώπου που κινείται.
 |
| Σ. Βάια, Δ. Γιάντσιου, Ε. Κορινιώτη, Χ. Λιόλιου, Κ. Νταλαμπέκου, Η. Τζιάφα, Ε. Τσιμήτρη. Ο δυναμισμός της τσουλήθρας. Μάρτιος 2021. |
 |
| Ν. Τζιόλη, Δ. Φωτιάδου, Θ. Λαζάρου, Α. Παπαναστασίου. Η κορδέλα το ηλιοβασίλεμα. 3/4/2021, ώρα 19:18 |
 |
Π. Γιαννάκη, Δ. Γιάντσιου, Ε. Κορινιώτη, Χ. Λιόλιου, Κ. Νταλαμπέκου, Η. Τζιάφα, Ε. Τσιμήτρη. Σκυλάκια I. Βροντού Πιερίας. 31/3/2021, ώρα 19:44
|
 |
| Π. Γιαννάκη, Δ. Γιάντσιου, Ε. Κορινιώτη, Χ. Λιόλιου, Κ. Νταλαμπέκου, Η. Τζιάφα, Ε. Τσιμήτρη. Σκυλάκια II. Βροντού Πιερίας. 31/3/2021, ώρα 19:44 |
 |
Π. Γιαννάκη, Δ. Γιάντσιου, Ε. Κορινιώτη, Χ. Λιόλιου, Κ. Νταλαμπέκου, Η. Τζιάφα, Ε. Τσιμήτρη. Βόλτα. Βροντου Πιερίας. 31/3/2021, ώρα 19:44 |
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου