«Η ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΜΕ Ν’ ΑΓΑΠΗΣΟΥΜΕ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟ Η ΘΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ!» | ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 84 | MULTIMODAL TEXTS 84

Νάνσυ Τζιόλη. Φωτογραφία / στίχος του ποιητή Wystan Huge Auden (1907-1973)

«Γιατί φοβόμαστε τόσο πολύ να δεσμεύσουμε τους εαυτούς μας ν’ αγαπάμε ο ένας τον άλλο; […] Αν αγαπάτε, σας θεωρούν αφελή. Αν νιώθετε ευτυχισμένος, σας θεωρούν απλοϊκό και αστείο άνθρωπο. Αν είστε γενναιόδωρος και αλτρουιστής, σας βλέπουν με ύποπτο μάτι. Αν είστε από τους ανθρώπους που ξέρουν να συγχωρούν σας θεωρούν αδύναμο. Αν εμπιστεύεστε τους άλλους, σας βλέπουν σαν ανόητο. Κι αν προσπαθήσετε να είσαστε όλα αυτά τα πράγματα μαζί, ε, τότε, περνάτε για κάλπικος. Αυτή η επιπόλαιη στάση σχετίζεται πάρα πολύ με την ανατροφή μιας κοινωνίας από αποξενωμένα και ανεύθυνα άτομα. Μιας κοινωνίας με υπερβολικά επιτηδευμένους ανθρώπους ανίκανους να παραδεχθούν τη σύγχυση και τη δυστυχία τους. Παγιδευμένοι σ’ έναν υπέρμετρο εγωισμό, δεν τολμούν να διακινδυνεύσουν τίποτε νέο στην αναθεώρηση της συμπεριφοράς τους. Η κοινωνία αυτή διαιωνίζει την απομόνωσή της και υποβαθμίζει βασικές ανθρώπινες αξίες. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι στα χρόνια που πέρασαν συσσωρεύτηκε τεράστιο επιστημονικό υλικό που αποδείχνει ότι οι διαπροσωπικές σχέσεις έχουν μεγάλη σημασία στη ζωή μας, ότι η οικειότητα είναι απαραίτητη για τη διατήρηση μιας καλής, παραγωγικής ζωής, ότι ένα άγγιγμα γεμάτο αγάπη κι ένα γέλιο μέσα απ’ την καρδιά μπορούν να θεραπεύσουν. Κι ακόμα, ότι η καλή, θετική σχέση με τους άλλους φέρνει στον καθένα μας σωματική, ψυχολογική και πνευματική ευεξία. Σύγχρονοι φιλόσοφοι, όπως οι Άσλεϋ Μοντάγκιου, Καρλ Ρότζερς, Α. Μάσλοου, Χάρολντ Μπλούμφιλντ, Ελίζαμπεθ Κάμπλερ Ρος, Ντέσμοντ Μόρις, Τζαίημς Λιντς, Θέοντορ Ισαάκ Ρούμπιν, Μάργκαρετ Μηντ, Νόρμαν Κάζινς, Ντέιβιντ Βίσκοτ, Κλαρκ Μουστάκας, Γουίλιαμ Μήνιγκερ, Μελανί Κλάιν, Κ.Σ. Λιούις, Ναθάνιελ Μπράντεν και άλλοι, επιμένουν σε πείσμα των επικριτών τους, να μας διαβεβαιώνουν στα γραπτά τους και τις έρευνές τους, ότι μια κοινωνία άδεια από τις βασικές αυτές ανθρώπινες ανάγκες είναι καταδικασμένη να καταστραφεί […]

Η εξέταση της σύνθετης φύσης που εμπεριέχει η αγάπη του ενός για τον άλλο (δηλαδή η δυναμική και διαρκώς ανανεούμενη φύση δύο ή περισσοτέρων μοναδικών και ολοκληρωμένων ατόμων που συμφωνούν να αναδύονται και να συγχωνεύονται σε μια μακροπρόθεσμη δέσμευση) δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, δεν είναι άλλος, ο σκοπός αυτού του βιβλίου. Για μένα είναι ζωτικός και αναγκαίος σκοπός, αφού η υλική συνδιαλλαγή με τη δυναμική της αγάπης του ενός προς τον άλλο είναι σπάνια. Χωρίς τη γνώση αυτή, το μόνο που κατορθώνουμε είναι να καταλήγουμε να ζούμε όλοι μαζί μέσα στο μίσος, το φόβο και τη μοναξιά. Κι ακόμη, να συνεχίζουμε μέσα στην άγνοιά μας να πληγώνουμε ο ένας τον άλλο. Ευτυχώς, όμως, όλα τα περιθώρια της επιλογής είναι δικά μας.

Όπως η ζωή όλων των ανθρώπων που γνωρίζω, έτσι και η δική μου είναι μια μεγάλη σειρά από συνυφασμένες σχέσεις, τόσο καλές όσο και κακές. Τις εκτιμώ όλες. Γιατί, μέσα ακριβώς από τις σχέσεις αυτές επιβίωσα στη νηπιακή μου ηλικία, ολοκλήρωσα την παιδική μου ηλικία, πέρασα από τον κύκλο της εφηβείας και προχώρησα σε μια δυναμική κατάσταση ενηλικίωσης και ωριμότητας. Οι σχέσεις αυτές ήταν τα πιο ζωντανά μαθήματα στην αντιμετώπιση της ηττοπάθειας και το ξεπέρασμα της δειλίας και του φόβου. Οι ίδιες αυτές σχέσεις με βοήθησαν να απελευθερώσω το πνεύμα του και να ξεριζώσουν το φόβο μου για την αγάπη. Οι σχέσεις μου με τους άλλους εξακολουθούν να είναι η κύρια πηγή των ερεθισμών μου, αφού με κάνουν να παραμένω ανοιχτός, περίεργος και φλογισμένος από την επιθυμία της μάθησης και την πρόκληση της αλλαγής. Τώρα καταλαβαίνω περισσότερο από κάθε άλλη φορά τη φράση του ποιητή Ουίσταν Χιου Ώντεν: “Ή θα μπορέσουμε ν’ αγαπήσουμε ο ένας τον άλλο ή θα πεθάνουμε!”».

Buscaglia, Leo (1991). Ν’ αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Η επιστήμη των ανθρωπίνων σχέσεων [1984]. Μτφρ. Μπάμπης Γραμμένος. Αθήνα: Γλάρος, 13-16.